Leidt de term ‘sociale onthouding’ tot een asociale houding?
Toen ik de term ‘sociale onthouding’ voor het eerst hoorde maakte ik mij zorgen over wat dit teweeg zou brengen in onze samenleving. De term impliceert namelijk dat er op sociaal vlak afstand van elkaar gehouden moet worden, terwijl sociale verbondenheid in tijden van crisis juist een cruciale factor is om je er doorheen te slepen. Uit een grote overzichtsstudie van de Amerikaanse psycholoog Julianne Holt-Lunstad, is gebleken dat sociale isolatie een gevaar is voor de volksgezondheid en even schadelijk voor je is als roken. De vraag die dit bij mij oproept is: "Hoe maak je écht contact in een 1,5-meter-samenleving?"
Als voorzitter en oprichter van Stichting Humafy ben ik altijd opzoek naar datgene wat ons verbindt als mensen. Door inzichtelijk te maken wat deze onderlinge verbinding in de weg staat, kom ik tot oplossingen die het intermenselijke contact stimuleren. In een tijd als deze is het van cruciaal belang dat wij onze sociale connecties onderhouden, terwijl wij fysiek op afstand blijven. Hieronder deel ik vier suggesties voor het beoefenen van sociale verbondenheid met fysieke afstand:
1. We zitten allemaal in hetzelfde schuitje
De crisis raakt ons allemaal. Enerzijds ontstaan er vele mooie initiatieven en anderzijds is er ook veel angst en leed. Eenieder ervaart deze epidemie dan ook op zijn eigen manier, evenals wij het leven op onze eigen manier zien en beleven. Door de verschillende manieren van het omgaan met de gestelde maatregelen, zie ik nu nog vaker dan voorheen, afstand ontstaan in het contact. Als we echter kijken naar de verschillen, vergeten wij wat ons verbindt als mensen. Nu meer dan ooit voelen we de noodzaak van écht contact, laten we elkaar dan ook vooral accepteren in onze vers
chillen en oog hebben voor elkaar. Samen kunnen wij ervoor zorgen dat de trend van het verschuiven van écht contact naar digitaal contact, juist door deze crisis wordt doorbroken.
2. Blijf met elkaar in gesprek
In een versneld tempo zijn wij gewend geraakt aan de overvloed van digitale middelen die wij nu tot onze beschikking hebben om in contact te blijven met elkaar. Het digitale contact kan het fysieke contact echter niet vervangen, je hebt beide nodig. In de dagelijkse omgang valt het mij op dat ik veel positieve energie krijg van een wederzijdse begroeting, oogcontact of een spontaan gesprek. Wat ik ook zie is dat mensen (niet geheel onlogisch) vooral bezig zijn met de corona-maatregelen; ‘Houd ik of de ander wel voldoende afstand en wanneer komt er een eind aan deze onzekerheid?’ Alleen maar logische vragen en gedachten, maar het gaat ten koste van het échte contact. Men loopt met een boog om elkaar heen en vergeten elkaar te begroeten. Er lijkt weinig ruimte over om oprecht gedag te zeggen tegen elkaar, laat staan even een kort gesprekje om de ander te laten weten dat je aandacht hebt voor elkaar. Deze ruimte is er echter altijd. Neem deze ruimte maar behoudt de afstand.
3. De kracht van oogcontact
Een veel gehoorde klacht van het vele video-bellen is dat het vermoeiender is dan fysieke ontmoetingen. Hoe dit komt? Door het ontbreken van oogcontact. Oogcontact maken laat zien dat je aandacht hebt voor de ander. Ook kun je de ander met je ogen in een fysieke ontmoeting genuanceerd lezen, hiermee ontvang je dusdanig veel informatie dat het gesprek automatisch vloeiender verloopt. Deze informatie mis je nu. Natuurlijk is het moeilijk om in het digitale contact oogcontact te hebben, maar doordat je nu weet wat de kracht van oogcontact is, kun je wel ‘oog voor de ander hebben’ en ‘elkaar in het oog houden’.
4. Elkaar begroeten
Het begroeten van elkaar op straat maakt ons gelukkig. Een glimlach, een knikje of een begroeting maakt dat wij ons meer verbonden voelen. De spontane begroeting lijkt in deze tijd soms een uitzondering geworden. Dat is zonde, want een klein gebaar als een begroeting zorgt ervoor dat de ander zich even gezien en erkend voelt. Wetende dat een klein gebaar voor een groot verschil kan zorgen, laten we elkaar nog vaker groeten!
Het zal niet verrassend zijn dat ik geen voorstander ben van de term ‘sociale onthouding’ maar pleit voor sociale verbondenheid met fysieke afstand. Door wat ons in essentie mens maakt extra aandacht te geven, bevorderen wij gezamenlijk de sociale verbondenheid!
Doe je ook mee?! Laat gerust een comment achter en deel hoe jij écht contact maakt in een 1,5-meter-samenleving!